“Gezoet met Stevia” of “op natuurlijke wijze gezoet”, zijn termen die ik steeds vaker hoor en zie. Zo zag ik van de week een ontbijtkoekreclame. Ze hadden suiker vervangen door Stevia, een natuurlijke zoetstof die afkomstig is uit het Stevia plantje. De ontbijtkoek bevat hierdoor minder calorieën, maar is nog steeds even zoet van smaak, zo werd me verteld. Zoet, zonder calorieën, dat klinkt bijna te mooi om waar te zijn dacht ik. Hoe zit dit precies? Is zo’n natuurlijke suikervariant echt beter? Minder schadelijk voor je lichaam? Worden we daar minder dik van? Ik zocht het uit. Lees je mee?
Natuurlijk vs onnatuurlijk suiker
Onder natuurlijke suikers verstaan we suikers die niet geraffineerd (gezuiverd) zijn. Oftewel, suikers die niet bewerkt zijn, maar rechtstreeks uit een natuurlijk product afkomstig zijn. Denk bijvoorbeeld aan suiker uit een appel, dadel of uit kokoswater. Dit zijn allemaal natuurlijke suikers die je lichaam dan binnenkrijgt. Maar tegenwoordig zijn er naast alle fruitsuikers, nog veel meer natuurlijke varianten te verkrijgen. Zo kom ik regelmatig agavesiroop, kokosbloemsuiker, honing en ahornsiroop tegen in recepten als vervanger van de ouderwetse witte tafelsuiker, ofwel kristalsuiker. Deze laatste suikersoort, is geen natuurlijke variant, maar een geraffineerde suikersoort, onnatuurlijk dus. Geraffineerde suiker is de bewerkte vorm van suikers uit bijvoorbeeld de suikerbiet of de rietsuikerplant. De suikerbiet (of plant) wordt zo bewerkt, dat ‘ie niet meer te herkennen is. De wortelachtige suikerbiet, verandert in witte kleine korreltjes. Door dit raffinageproces worden alle vezels, vitamines, mineralen er uit gehaald en bevat de geraffineerde suiker dus eigenlijk geen belangrijke voedingsstoffen meer.
Maar wat zegt dat nu eigenlijk?
Je zou dus kunnen stellen dat natuurlijke suikers (suiker uit fruit bijvoorbeeld), meer nuttige voedingstoffen bevatten, dan geraffineerde suikers. Naast de suiker uit een appel, krijg je bijvoorbeeld ook de vitaminen en de vezels uit die appel binnen. Maar maakt dat een natuurlijke suikersoort gezonder? NEE. Helaas. Er bestaan simpelweg geen gezonde of ongezonde suikers, omdat je lichaam geen onderscheid maakt tussen de suikers in fruit en de suikers in frisdrank (de kristalsuiker). Een peer of een appel is natuurlijk wel gezonder dan een glas cola, maar de suikers uit deze producten worden door je lichaam op precies dezelfde manier opgenomen en verwerkt. Zo schrijft het Voedingscentrum dat in fruit fruitsuikers zitten, die bestaan uit glucose en fructose. Toegevoegde suikers, zoals een klontje suiker zelf in je thee doen of dat door de fabrikant al is toegevoegd, bestaan ook uit glucose, fructose of een mengsel. Je lichaam ziet dus geen verschil, omdat het dezelfde stoffen zijn. Daarnaast is het ook zo dat natuurlijke suikers even veel calorieën bevatten als de onnatuurlijke soorten. Het is echter wel zo dat natuurlijke zoetmakers meer goede eigenschappen bevatten. Het zijn geen ‘lege’ suikers, zoals kristalsuiker wel is. Aan die laatste soort heeft je lichaam niets, dit zijn lege calorieën. Maar aan de eerste soort heeft je lichaam wel degelijk iets. Neem bijvoorbeeld fruitsuiker, die je vindt in fruit. In fruit zitten belangrijke voedingsstoffen die je nodig hebt voor je gezondheid en daarom is aangeraden om 200 gram per dag aan fruit te eten. De vezels en vitamine C die er in zitten zijn bijvoorbeeld goed voor je spijsvertering en zorgen boor een lager risico op hart- en vaatziekten. Deze voordelen loop je mis, wanneer je kiest voor geraffineerde suikers.
Nog even over die Stevia…
Zoals ik hierboven al schreef, bevatten vrijwel alle natuurlijke suikers, evenveel calorieën als de gewone, ouderwetse kristalsuiker. Maar in de ontbijtkoekreclame zeiden ze toch echt dat de koek ineens minder calorieën bevat, dankzij de vervanging met Stevia. Hoe zit dit? Stevia is dus afkomstig uit het Stevia plantje. Het is zo’n 200 tot 300 keer zoeter dan suiker, maar bevat van nature, ik herhaal, van nature, dus geen calorieën. Maar producten waarin Stevia is verwerkt, bevatten wel calorieën. Dit komt omdat in het algemeen maar een derde van de suiker vervangen kan worden door Stevia, zonder dat het product een andere smaak krijgt. Stevia heeft namelijk een bittere en dropachtige nasmaak, maar wanneer je Stevia voor een deel mengt met gewone suiker of een andere natuurlijke suikersoort (zonder zo’n nasmaak), verdwijnt die bitterheid. Producten waarbij suiker is vervangen door Stevia, bevatten ongeveer 30% minder calorieën dan vergelijkbare producten. Maar om de smaak te behouden bevatten ze dus ook zoetstoffen of suikers, die nog steeds slecht zijn voor je lichaam.
Conclusie kristalsuiker vs natuurlijke suiker
Kortom, natuurlijke suikers zijn hoe dan ook niet beter dan geraffineerde soorten. Het enige voordeel van natuurlijke suikers is, dat ze meer nuttige voedingsstoffen bevatten. Maar van die nuttige voedingsstoffen heb je eigenlijk alleen profijt, als je ze uit fruit haalt, aangezien je dan ook vitaminen en vezels binnen krijgt. Maar in alle andere natuurlijke suikers (denk aan honing, agavesiroop, kokosbloemsuiker, ahornsiroop etc.) is dat percentage nuttige voedingsstoffen zo klein, dat ze het verschil niet maken. Bijvoorbeeld: je drinkt een kopje thee met daarin een flinke eetlepel honing. Een theelepel honing weegt 5 gram. Honing bevat per 100 gram 0,5 milligram vitamine C. Als we 1/20 deel van 0,5 milligram nemen, dan bevat de theelepel honing slechts 0,025 milligram vitamine C. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C is 75 milligram. De theelepel honing bevat 1/3.000 ste deel vitamine C van wat je dagelijks nodig hebt. Ter vergelijking, een rode paprika bevat 150 milligram vitamine C. Als je daar een halve van binnenkrijgt tijdens het avondeten of ’s middags als snack, heb je direct 100% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid binnen (bron: voedzaamensnel.nl) Het is dus onzin om te zeggen. ‘Ik doe geen suikerklontje in mijn thee maar honing (of agave siroop, of kokosbloesemsuiker, etc), want dat is gezonder’. Je bereikt veel meer voor je gezondheid door te zeggen, ‘ik drink de thee zonder suiker of honing’.
Liefs Mirte
Bron: Voedingscentrum.nl, De Hippe Vegetarier, Diabetesfonds,
2 reacties